| Tytuł/nazwa warsztatu | Eksploracja danych sieciowych |
| Preferowana data i godzina | 24.11.2024 w godzinach 10:00-18:00 |
| Preferowana forma spotkania | Online |
| Osoba prowadząca warsztat(y) | Piotr Luczys – socjolog; certyfikowany inżynier wymagań IREB®, starszy analityk biznesowo-systemowy w Centrum Rozwoju Szkół Wyższych Merito Sp. z o.o. (od 2021) i wykładowca na Wydziale Historii UAM (od 2020). Pracował także jako specjalista ds. wdrażania technologii badawczych i analitycznych (2018-2022), specjalista ds. badań sieciowych (2017-2018) w Public Profits Sp. z o.o. oraz jako starszy technik w Instytucie Socjologii UAM (obecnie: Wydział Socjologii UAM), w latach 2014-2016. Absolwent studiów doktoranckich w Zakładzie Badań Kultury Wizualnej i Materialnej Instytutu Socjologii UAM (2009-2015) oraz studiów podyplomowych Zarządzanie Projektami IT (2019-2020) i Analityk biznesowy (2023-2024) na Uniwersytecie WSB Merito Poznań. Realizator wielu grantów finansowanych przez KBN, NCN, NCBiR, MKiDN oraz jednostki samorządowe. Więcej informacji: www.linkedin.com/in/piotr-luczys. |
| Krótki opis warsztatu | Podstawowym celem warsztatu jest przekazanie uczestnikom niezbędnej wiedzy z zakresu odnajdywania, identyfikowania i zgłębiania (eksplorowania) zawartości różnych źródeł danych w internecie. Często bowiem skupiamy się na najniższym, operacyjnym poziomie („czego szukam?”), czyli na warstwie merytorycznej, wierząc w omnipotencję wyszukiwarek internetowych, a pomijamy poziom (wyższy) taktyczny („gdzie szukać?”) i najwyższy: strategiczny („jak szukać?”). Treści warsztatowe skupiają się na tych dwóch ostatnich poziomach – do merytoryki tego, czego szukamy, konieczne jest bowiem dobranie odpowiednich miejsc/przestrzeni w sieci i narzędzi ich eksplorowania (typowych dla infobrokeringu, OSINT, wywiadu gospodarczego, due diligence, e-Discovery czy research’u badawczego). A w konsekwencji: znalezienie odpowiedzi na pytanie o to, jak zwiększyć szanse na pozyskiwanie wartościowych danych oraz ominięcie danych najczęściej multiplikowanych oraz przywoływanych, ale niekoniecznie najbardziej adekwatnych i/lub wartościowych w aspekcie interesującego nas tematu (waloryzacja istotności i przydatności pozyskanych informacji w oparciu o kryteria jakościowe). |
| Ramowy program warsztatu | Informacja, dane, wiedza – wprowadzenie teoretyczne;Internet – historia i ewolucja;Eksploracja vs. analiza danych – podobieństwa i różnice;Skrzynka narzędziowa dla eksplorowania danych sieciowych – klasyfikacja rozwiązań;Struktura sieci (przestrzenie oraz aktorzy maszynowi i nie-maszynowi) oraz jej zasobów (surface, deep i dark web);Metodyki prowadzenia research’u w środowisku sieciowym;Metodyki selekcji informacji a wiedza domenowa/dziedzinowa;Jak działają wyszukiwarki internetowe (crawling, zapytania, rankingi, składania specjalna i operatory);Wyszukiwanie horyzontalne i wertykalne danych;Wyszukiwarki lokalne, dziedzinowe i multiwyszukiwarki;Dynamika rozwoju internetu i metody indeksacji zasobów sieciowych;Pozyskiwanie danych zastanych do analizy;Cyfrowe zbiory danych (bazy, biblioteki i repozytoria);Wyszukiwanie danych poza wyszukiwarkami i informacji o wyszukiwarkach;Odkrywanie nowych źródeł sieciowych i eksplorowanie ich zawartości;Lokalność zasobów sieci a globalność internetu – jak umiejscowienie danych wpływa na metody ich wyszukiwania?;Wielojęzyczność w eksplorowaniu sieci;Dostępność danych/informacji ukrytych za paywall’em;Orkiestracja i historyzacja danych;Social data mining (wieloźródłowa analiza niemaszynowych śladów cyfrowych);Podstawy krytycznej analizy źródeł internetowych (ilościowej i jakościowej);Trafność a rzetelność danych vs. narzędzia oceny wiarygodności danych;Kulturowe mierniki jakości treści sieciowych;Reguły asocjacyjne w danych a wartość informacji;Narzędzia fact-checking’owe;Funkcje eksploracyjne przeglądarek internetowych;Narzędzia automatyzacji eksploracji danych;Nielegalne eksplorowanie zasobów sieci;Aplikacje i rozwiązania wspierające research sieciowy (desktop/mobile);GenAI w eksplorowaniu sieci;Maszynowe tworzenie danych i ich rozpoznawanie w sieci. |
| Cele szczegółowe warsztatu | EDS_W01 – posiada podstawową wiedzę z zakresu wyszukiwania, identyfikowania, eksplorowania i prezentowania cyfrowych danych zastanych; EDS_W02 – rozpoznaje podstawowe elementy struktury zasobów sieciowych; EDS_W03 – dobiera odpowiednie metodyki pracy do konkretnych zadań eksploracyjnych; EDS_U01 – potrafi wykorzystać kategorie teoretyczne do tworzenia praktycznych scenariuszy przetwarzania danych; EDS_U02 – ustala kryteria zastosowania wiedzy społeczno-kulturowej, jako uzupełnienia kompetencji technicznych przy analizie danych; EDS_U03 – potrafi posługiwać się narzędziami sieciowymi i oprogramowaniem służącym poszukiwaniu danych; EDS_U04 – wybiera sposoby eksplorowania danych sieciowych adekwatne względem ich cech różnicujących (format, czas powstania, wolumen, etc.) oraz umiejscowienia w internecie; EDS_K01 – jest przygotowany do krytycznego stosowania w praktyce wiedzy z zakresu metodyk pozyskiwania informacji oraz przetwarzania danych; EDS_K02 – jest zorientowany na stałe aktualizowanie umiejętności pracy przy wyszukiwaniu i eksplorowaniu różnorodnych zestawów (baz, repozytoriów, banków, etc.) danych. |
| Adresaci warsztatu | Warsztat adresowany jest do wszystkich, którzy w swojej działalności korzystają z zasobów internetowych: studentów i doktorantów, pracowników nauki, jak i instytucji otoczenia nauki czy organizacji pozarządowych; realizatorów badań naukowych, jak i projektów badawczo-rozwojowych; przedstawicieli sektora publicznego oraz prywatnego (niezależnie od działu/branży). Od uczestników warsztatu wymagana jest wyłącznie: umiejętność posługiwania się wyszukiwarką Google (w zakresie powszechnych, nie zaawansowanych zastosowań);znajomość języka angielskiego w stopniu średniozaawansowanym (język domyślny wielu serwisów i usług sieciowych). Udział w warsztacie nie wymaga żadnego dodatkowego przygotowania teoretycznego i/lub praktycznego. Warsztat prowadzony jest w języku polskim. |
| Materiały dla uczestników i literatura do zapoznania się przed warsztatem | Uczestnicy nie są zobligowani do zapoznania z jakimikolwiek materiałami i/lub literaturą przed rozpoczęciem warsztatu. Osoby szczególnie zainteresowane tematem, mogą zapoznać się z następującymi pozycjami: A. Halavais, Wyszukiwarki internetowe a społeczeństwo, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2012;A. Matysek, J. Tomaszczyk, Cyfrowy warsztat humanisty, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2020. |
| Materiały po warsztacie | Uczestnicy warsztatu otrzymają (po zakończeniu spotkania) prezentację, która będzie wykorzystywana w trakcie trwania warsztatu (z niezbędnymi skrótami, z uwagi na czas trwania warsztatu). Odwołania do literatury przedmiotu, stron internetowych oraz materiałów powiązanych również znajdą się w treści prezentacji. |
| Inne, ważne informacje dla uczestników | Każdy uczestnik warsztatu powinien mieć do swojej dyspozycji: komputer z systemem Windows 10 (64-bit) lub podobny;oprogramowanie antywirusowe (zainstalowane na komputerze używanym w trakcie trwania warsztatu);szybkie połączenie z internetem (z uwagi na konieczność eksplorowania różnych zasobów sieci oraz korzystania z różnych usług sieciowych + możliwość uczestniczenia w połączeniu wideokonferencyjnym). |
| Wymagania osoby prowadzącej warsztat | Każdy uczestnik warsztatu, w trakcie jego trwania, powinien mieć dostęp do internetu (możliwie szybkiego z uwagi na konieczność połączenia wideokonferencyjnego) oraz ergonomicznego stanowiska pracy (z uwagi na czas trwania warsztatu). Dobrą praktyką jest także korzystanie z kilku przeglądarek internetowych (np. Mozilla Firefox, MS Edge, Google Chrome, etc.) i możliwość szybkiego przełączania się pomiędzy nimi, w razie wystąpienia problemów z udziałem w spotkaniu i/lub dostępem do wskazanych miejsc/usług sieciowych. |
